فیلمسازان در جواب نقدها از ممیزی می‌گویند/ بضاعت «سرگردون» همین قدر بود

به گزارش خبرگزاری مهر، چهاردهمین جلسه از سلسله نشست‌های نمایش فیلم سینماروایت با نمایش مستند «سرگردون» برگزار شد. در این جلسه علاوه بر محسن یزدی فعال رسانه‌ای و احمد دانش منتقد سینما، صابر امامی تهیه کننده و محمد طادی کارگردان اثر نیز حضور داشتند.

این فیلم که توسط محمد طادی کارگردانی شده مستندی گزارش گونه است و با محوریت بررسی آسیب‌های برآمده از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان ساخته شده است. در این مستند کارگردان در کنار صحبت‌هایی که با مردم درباره شبکه‌های ماهواره‌ای می‌کند به سراغ تعدادی از چهره‌های بازیگری سینما رفته و درباره پدیده‌ای به نام ماهواره و اثرات آن از آنها نیز پرسش می‌کند.

مشکل مجوز برای ساخت تله‌فیلم با موضوع ماهواره

محسن یزدی در این نشست از دلیل پرداختن به موضوع ماهواره پرسید و صابر امامی در پاسخ به این سوال گفت: احساس نیاز زیادی درباره آگاهی بخشی پیرامون ماهواره در جامعه ما وجود دارد و به طور کلی ما نسبت به دشمنی‌هایی که از طریق ارسال این امواج ماهواره ای نسبت به خودمان صورت می‌گیرد اطلاعات چندانی نداریم. البته مستندی که ساختیم فقط شروعی بود برای پرداختن به آثار سوء شبکه‌های ماهواره ای و تلاش می‌کنیم در آینده باز هم در این حیطه کار کنیم.

محمد طادی کارگردان کار نیز بیان کرد: قرار بود یک تله فیلم داستانی با این مضمون بسازیم اما بر سر دریافت مجوز مشکل پیدا کردیم و برای همین ترجیح دادیم از پژوهش‌هایی که برای ساخت تله فیلم انجام داده بودیم جهت ساخت این مستند استفاده کنیم. خوشحالیم که این مستند هم فروش خیلی خوبی در شبکه خانگی داشت و بیشتر از 70 هزار نسخه فروش رفت.

وی در پاسخ به مشکلات دریافت مجوز  گفت: مشکلات زیادی برای پرداختن به ماهواره در آثار وجود دارد. مثلا یکی از اصلی ترین آنها این است که شما نمی‌توانید در هیچ فیلمی نمایش جمع آوری ماهواره توسط نیروی انتظامی را نشان دهید و طبیعی است که این محدودیت‌ها باعث می‌شد مرتب ایده اولیه فیلمنامه داستانی‌مان تعدیل شود پس بهتر بود که به سراغ مستند برویم.

نام فیلم مستند است اما کمتر سندی را در فیلم می بینیم

در ادامه نشست احمد دانش منتقد مهمان با بیان اینکه برای جلوگیری از آسیب‌های ماهواره کار چندانی انجام نشده است اظهار کرد: هرچند کار فرهنگی چندانی در این حیطه انجام نشده است اما خوشبختانه مخاطبان داخلی خودشان کم کم و با تجربه کردن آموخته اند که ماهواره آن قدرها هم چیز خوبی نیست و به بیان بهتر گذشت زمان دست شبکه های ماهواره ای را رو کرده است.

دانش با ستودن تلاش عوامل فیلم در کار با مضمونی کمتر تجربه شده ادامه داد: فیلم علیرغم نقاط قوت ضعف‌هایی را هم در ساختار دارد. اولین مشکل فیلم آن است که نامش مستند است ولی کمتر سندی را در فیلم می بینیم و کلیت فیلم در قالب مصاحبه پیش می رود. مشکل دوم کمبود پژوهش است که ای کاش زمان بیشتری برای پژوهش گذاشته می شد.

امامی در ادامه درباره حضور بازیگران چهره در این مستند و انتقادهای مخاطبان به سخنان آنها بیان کرد: مارکت پخش خانگی اقتضائات خاص خود را دارد و نیاز است که چند چهره در کار باشند تا کار به خانه های مردم رفته و دیده شود. اینکه سراغ بازیگران رفتیم و از آنها نظر خواستیم ناشی از برآوردن همین وجه بود و از طرف دیگر من نمی‌توانم درباره انچه می‌گویند قضاوت کنم. بهرحال خوشحالم که برای یک مستند 60 دقیقه ای بازخورد‌های خوبی ایجاد شده و حتی یکی از شبکه های ماهواره ای برای پاسخ به این مستند، برنامه ای 90 دقیقه ای ساخت.

ای کاش سازندگان «سرگردون» از آرشیوهای پژوهشی استفاده می‌کردند

احمد دانش در ادامه با بیان اینکه باید مستندهای زیادی درباره ماهواره ساخته شود، گفت: عوامل کار نقدهایی را که به مستند وارد است، بشنوند و از آن برای کارهای بعدی استفاده کنند. در زمینه هایی مانند ماهواره باید بیشتر از اینها کار کنیم و البته استانداردهای بیشتری را رعایت کنیم. باز هم می گویم مستند نیاز دارد به کار پژوهشی به عنوان مثال کارگردان «سرگردون» اگر فقط به دادگاه خانواده می رفت و به بررسی پرونده‌هایی می‌پرداخت که برآمده از اثرات سوء ماهواره هستند یقینا فیلمش از محتوای بیشتری برخوردار بود.

این منتقد افزود: ما هم در نهادهایی مانند صداوسیما و مجلس و هم در بسیاری از ارگان‌های دیگر مرکز پژوهش‌ها داریم. ای کاش سازندگان مستند «سرگردون» از آرشیو چنین نهادهایی برای کمک به فیلم خود استفاده می کردند.
 
بضاعت ما همین قدر بود

محمد طادی نیز در پاسخی مستقیم به دانش گفت: کار پژوهشی برای این مستند داشتیم اما نهادهای دولتی به این راحتی اجازه استفاده از آرشیوهایشان را به شما نمی دهند ضمن اینکه ما این مستند را دو سال قبل ساختیم که در آن هنگام بسیاری از مراکز پژوهشی با محوریت بررسی ماهواره ایجاد نشده بود.

صابر امامی تهیه کننده مستند هم اظهار کرد: مستند ما یک کار جمع و جور و 2-3 نفره بود. خومان نوشتیم خودمان تصویر گرفتیم خودمان تدوین کردیم و در یک کلمه بضاعتمان همین بود. برای تولید این مستند حتی یک ریال از نهاد یا ارگان خاصی نگرفته ایم. حتی بازیگرانی که در این کار حضور یافته اند هم فی سبیل ا.. آمده اند و یک ریال دستمزد نگرفتند.

حذف نمای استفاده یک طلبه از ماهواره

محمد طادی در ادامه نشست با اشاره به بخشی از مشکلات پیش رویش در تولید این کار گفت: همین قدر بدانید که برای دریافت مجوز نمایش 20 دقیقه از کار را کم کردند! مثلا در فیلم نماهایی داشتیم که یک طلبه در آن درباره دلایل استفاده اش از ماهواره می گفت یا آدمهای ظاهرالصلاحی را داشتیم که از ماهواره استفاده می کردند و به زعم خود آن را وسیله ای مفید میدانستند اما همه اینها حذف شد.

طادی با اشاره به محدودیتهای فراوان فیلمسازی با محوریت ماهواره افزود: حتی استفاده از تصاویر باصدای شبکه های ماهواره ای در فیلم ها ممنوع اعلام شده است و طبیعی است که دستمان واقعا بسته بود.

احمد دانش منتقد در پاسخ به گلایه های طادی با اشاره به یکی از مشکلات تاریخی سینمای ایران اظهار داشت: به هر فیلمسازی که نقدی وارد می کنیم فورا از محدودیتها و مشکلات ممیزی و صدور مجوز می گوید در صورتی که به هر حال وقتی تصمیم می گیرید در ایران کار کنید طبیعی است که باید با آگاهی به این محدودیتها وارد گود شوید.